Tez yazımı, birçok öğrencinin hayatının en zorlu süreçlerinden biridir. Genellikle, öğrenciler, bu süreçte belirli hatalar yaparlar, bunların bazıları kaynak kontrolü, yazım ve dilbilgisi, kapsam hatalarıdır. Bu yazıda, tez yazarken en sık yapılan hataların çözüm yöntemleri hakkında bazı bilgiler paylaşacağız.
Tez yazarken en yaygın hatalardan biri, yanlış konu seçimidir. Konuyu daraltamamak, konuyu genişletmek, çok sıkıcı ve anlamsız konular, araştırma yapmak için yeterli bilgiye sahip olmamak gibi nedenlerle bu hatalar yapılabilir. Konu seçimi yaparken, özellikle bireysel ilgi alanınıza uygun konulara yönelmeniz en iyisidir.
Bir başka sorun, tezin kapsam alanıdır. Tezin kapsamı, özellikle öğrencilerin çok fazla genellemeler yapmaları nedeniyle çoğu zaman tehlikeli bir durumdadır. Bir tezin kapsamı belirgin olmalıdır ve araştırma yapmak için yeterli bilgi sağlamalıdır. Ayrıca, fazla kapsamlı tezlerle karşılaşırsanız, konuyu daraltmanın bazı yöntemleri vardır.
Çok geniş konular ele alınırken, öncelikle konuyu daraltmak ve tezi belirli bir sınırlar dahilinde tutmak gerekir. Böylece araştırmalarınızı daha verimli bir şekilde yapabilirsiniz. Bu nedenle, tez yazarken, konunuzu daraltmanız önemlidir. Konuyu daraltmanın birkaç yöntemi arasında başlıkları daraltmak, konuyu belirli bir bölgeye veya konuya odaklanmak ve daha fazla odaklanmak yer alabilir.
Konuyu daraltmak için, metninizi parçalara ayırarak, alt başlıklar oluşturarak ve bu alt başlıklar çerçevesinde tamamlamanız gereken konuları belirlemeniz gerekir. Bu, yalnızca belirli bir konuyu ele alırken tez yazmayı ve verimli bir şekilde araştırma yapmayı kolaylaştıracaktır.
Bir başka önemli faktör, kaynakların kontrolüdür. Fazla kapsamlı tezlerde, çok fazla farklı kaynağı kullanmak isteme eğiliminde olabilirsiniz, ancak bu, tezinizi işe yaramaz hale getirebilir. Bu nedenle, yalnızca olması gerektiği kadarıyla, tezinizin belirli bir bölümüne ilişkin en iyi kaynakları kullanmanız önerilir.
Bazı durumlarda teziniz, istediğiniz kadar geniş bir araştırma alanına sahip olmaz. Ancak, bu durumda yapabileceğiniz bazı şeyler vardır. Bunlar arasında, mevcut konu ile ilgili derin araştırmaları yaparak dar konu hakkında daha spesifik bilgiler edinmek yer alabilir. Ayrıca, daha az kaynak kullanabilir ve önemli konulara odaklanabilirsiniz.
Tez yazarken yapılan hataların bu kadar olduğu düşünülmemelidir. Kaynakça hataları, yazım ve dilbilgisi hataları da yapılabilir. Ancak tez yazarken bu temel hatalardan kaçınırsanız, daha kaliteli bir tez yazabilirsiniz.
İçindekiler
Konu Hatası
Bir tezin en önemli parçası konusudur ve konu seçimi doğru yapılmazsa yapılan çalışma da doğru sonuçlar vermeyecektir. Konu seçimi yaparken yapılan hataların başında, konunun fazla geniş veya dar olması gelmektedir. Fazla geniş konular hem araştırması hem de yazımı açısından oldukça zordur. Bu nedenle konu seçimi yapılırken, konunun hedefleri ve sınırları açık bir şekilde belirlenerek doğru bir kapsam seçilmelidir.
Bir diğer konu hatası da konu seçiminin kişisel tercihlere veya duygulara göre yani bilimsel olmaktan uzak bir şekilde yapılmasıdır. Bir konunun bilimsel bir şekilde ele alınabilmesi için somut verilere ihtiyaç vardır ve konu seçimi de bu verilerle uyumlu olmalıdır.
Konuların detaylandırılması da bir başka konu hatasıdır. Konular ayrıntılı bir şekilde ele alınmalıdır, ancak bu ayrıntıların öğrenilmesi veya çalışma boyunca takip edilmesi güç olmamalıdır. Konular daha anlaşılır ve net bir şekilde ele alınmalıdır.
- Konu seçimi yapılırken yapılacak hata, konunun belirli bir amaca hizmet etmemesidir. Konu, bilimsel bir problemi çözmeye yönelik olmalıdır.
- Konu seçimi yapılırken duygusal veya kişisel tercihe göre davranmamalısınız. Konu, herhangi bir tarafa yönelik olmayan somut bir bilgi veya veri paylaşımı yapmalıdır.
- Konu, ortaya konmak istenen bilgi yüzünden fazla detaylandırılmamalıdır. Bu durumda okuyucu, ana noktayı yakalayamayacağı için çalışmanın amacını kaçırmış olur.
Kapsam Hatası
Kapsam hatası, tezin belirlenen konu alanının ya da konu derinliğinin doğru olarak tanımlanamaması sonucu ortaya çıkan bir hatadır. Bu hata, öğrencilerin tezinin konusu ve hedefi hakkında net bir fikir sahibi olmadan yazmalarından kaynaklanır. Bu durumda, tezler konu darlığı ya da konu genişliği nedeniyle sorunlar yaşayabilir.
Kapsam hatası, çok geniş ya da çok dar konuları kapsayan tezlerin ortaya çıkmasıyla sonuçlanabilir. Çok geniş bir konuda tez yazmak mümkün olabilir, ancak bunun planlanması ve organize edilmesi gerekebilir. Kapsam hatası öncelikli olarak, araştırma yapılacak konunun açık bir şekilde tanımlanmadığı ya da çok dar ya da geniş seçildiği durumlarda ortaya çıkar.
Kapsam hatalarının çözümü, konunun daha dar ya da daha geniş bir perspektiften ele alınmasıdır. Tezin konusu daraltılabilir ya da genişletilebilir, ancak bu yapılırken tezin hedefleri ve amacı göz önünde bulundurulmalıdır. Konunun daraltılması, araştırma verimliliğini arttırırken, konuyu genişletmek, daha kapsamlı bir araştırma yapmayı ve daha geniş bir perspektiften bakmayı mümkün kılar.
Sonuç olarak, kapsam hatası, tezin konusuna net bir perspektiften bakmama ya da hedeflerin belirlenememesi nedeniyle ortaya çıkan bir hatadır. Hata, tezin doğru bir şekilde organize edilmesi sonucu çözülebilir. Tezin kapsamı, belirlenen hedef ve amaçlara uygun bir şekilde ayarlanmalı ve daha kapsamlı bir araştırma yapmak için genişletilebilir ya da daha dar bir şekilde ele alınabilir.
Fazla Kapsamlı Tezler
Çok geniş bir konuya sahip tezler yazılırken, yazım sürecinde istenilen sonuca ulaşmak oldukça zor olabilmektedir. Bu tür tezlerin yazım sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Öncelikle tezin tamamını kapsayan bir bakış açısına sahip olmak yerine, konuyu belirli alt başlıklara ayırmak oldukça önemlidir. Bu sayede tez daha okunaklı hale gelir ve okuyucunun ilgisini çeker.
İkinci olarak, tezde yer alan konuların kapsamının mümkün olduğunca daraltılması gerekmektedir. Konunun çok geniş olması halinde, ele alınacak konuyu belirleyerek araştırma yapmak daha faydalı olacaktır. Bu sayede, tezin içeriği daha net ve anlaşılır hale gelir.
Bir diğer önemli nokta ise, kaynak kullanımıdır. Fazla kapsamlı tezlerde kaynak sayısı oldukça fazla olabilmektedir. Bu nedenle, özellikle yararlı olacağı düşünülen kaynaklar seçilmelidir. Kaynaklar seçildikten sonra, bu kaynaklar tezde gereksiz bilgi yoğunluğuna neden olacak şekilde kullanılmamalıdır.
Tezin yürütülmesi ve sunumu sırasında yapılan hatalar, konuda yapılacak çalışmanın çerçevesinde farklı problemlere neden olabilir. Bu problemlerle başa çıkabilmek için, tezin yazım sürecinde öncelikle konuya uygun bir başlık seçilmesi ve bu başlıktan yararlanarak konuya uygun bir çerçeve oluşturulması gerekmektedir. Bu şekilde tezin sınırları belirlenerek, tezin genel yapısı daha net olacaktır.
Tezin yazım sürecinde ilk bakışta aşırı kapsamlı görünen bir konu yer alıyorsa, öncelikle bu konunun ne kadarını ele alacağınızı belirleyin. Daha sonra bu konu içinde işleyeceğiniz alt başlıkları belirleyerek tezinizi daha net bir şekilde kurgulayabilirsiniz.
Tezinizi hazırlarken karşılaştığınız zorluklar için, konu hakkında uzman kişilerden yardım alabilir veya konu ile ilgili kaynaklardan yararlanabilirsiniz.
Konuyu Daraltmak
Birçok öğrenci, tez yazarken çok geniş bir konuyu ele almakta ve bu da tezin kapsamının kontrol edilmesi konusunda sorun yaratabilir. Bu nedenle, tez konusunu daraltmak, tez yazarları için oldukça önemlidir. Çok geniş bir konudan başlayarak, konuyu daraltmak mümkündür.
Bunun için, öğrenciler, çıkmaz sokaklardan kaçınmak adına, alanı daraltmak için mümkün olan en spesifik soruları sormalıdır. Örneğin, “Spor” geniş bir konudur, bunun yerine “Futbolda maç öncesi beslenme programı” gibi daha belirgin bir konu seçerek, konuyu daraltabiliriz.
Ayrıca, öğrenciler daha sonra ayrıntıları sınırlamak için bir sav veya alan seçmeyi de tercih edebilirler. Örneğin, “Sinemada Türk Kadın Oyuncular” yerine, “1970’ler Türk Sinemasında Nergis Kumbasar’ın Temsili”
En sevdiğiniz konu hakkında tez yazmak istemeniz anlaşılabilir, ancak bu tezinizi yazmak için uygun olmayabilir. Bu nedenle, konuyu daraltarak tezinizi yönlendirmeniz daha uygun olacaktır. Belirli bir konu hakkında daha spesifik bir konu seçmek hem tez yazım sürecine hem okuyucu etkileşimine katkıda bulunacaktır.
Kaynak Kontrolü
Fazla kapsamlı tezlerde kaynakların kontrol edilip azaltılması oldukça önemlidir. Geniş bir konu hakkında yazılan tezlerde, kaynak sayısı da doğru orantılı olacaktır. Böyle durumlarda, kaynakların fazla olması tezin kalitesini arttırmayacaktır. Bunun yerine, tezin amacına yönelik ve en önemli kaynaklar kullanılmalıdır.
Öncelikle, öğrenciler tarafından kaynakların seçiminde dikkatli olunması gerekmektedir. Kaynakların güvenilir, akademik ve son tarihli olması, tezin kalitesini arttıracaktır. Bununla birlikte, her kaynak listeye alınmayabilir. Araştırılan konunun odak noktasını belirlemek ve buna göre kaynakları seçmek, tezin daha net ve anlaşılır olmasını sağlar.
Kaynakların kontrol edilmesi sırasında, metinlerdeki tekrarların tespiti de oldukça önemlidir. Bu gibi durumlarda, tekrar eden kısımların silinmesi veya kısaltılması gerekir. Bunun yanı sıra, benzer konulardan bahseden kaynakların birleştirilmesi de mümkündür.
Kaynak azaltımı için bir diğer yöntem ise, özet geçmektir. Özetler, kaynakların ana düşüncesini daha kısa bir şekilde ifade ederler. Böylece, kaynak sayısı azaltılabilir ve tez daha sade ve anlaşılır hale gelebilir. Ancak, özetlerin kaynaklardan alıntılarla dolu olmamasına dikkat edilmelidir.
Kaynakların kontrol edilmesi ve azaltılması, fazla kapsamlı tezlerde oldukça önemlidir. Bu sayede, tezler daha anlaşılır ve etkili hale gelirler.
Dar Kapsamlı Tezler
Tez yazma sürecinde, bazen konu daraltmadan dolayı tezin kapsamı yetersiz kalabilir. Bu durumda, aşağıdaki önerilerle dar kapsamlı tezleri düzenleyebilirsiniz:
- Tezin ana konusu belirleyin ve konuyu çok detaylandırmaktan kaçının, ancak yetersiz de bırakmayın
- Tezde yer alacak alt konuları belirleyin ve bu alt konulara özgün bilgiler ekleyin. Alt konular arasındaki bağlantıları belirginleştirin
- Kaynaklardan yararlanın ve mevcut kaynakları derinlemesine araştırın. Tezinize ekleyebileceğiniz yeni bilgileri ve kaynakları araştırın
- Tezin odak noktasını netleştirin ve metninizde bu odak noktasını vurgulayın. Tezin özüne daha fazla odaklanarak kapsamı kısıtlıyor gibi görünse de daha kapsamlı bir gözlem sağlayacaktır
Dar kapsamlı bir tez yazarken, fazla ayrıntıya boğulmadan konu hakkında yeterli bilgi sağlayacak şekilde konuyu özetlemeye çalışın ve konuyu tek bir açıdan ele alın. Bu sayede teziniz belirli bir hedefe yönelik olarak yazılmış olacaktır.
Kaynakça Hatası
Kaynakça, tezin en önemli bölümlerinden biridir. Ancak tez yazarken kaynakça konusunda da bazı hatalar yapabiliriz. Bu hataların en yaygın olanı, kaynakların doğru şekilde belirtilmemesidir. Kaynakça bölümünde kullanılan kaynakların listesi, doğru bir biçimde sunulmadığında tezin değeri de düşer.
Bunun yanı sıra, kaynakların güncelliği ve kalitesi de büyük önem taşır. Kaynakça bölümünde bulunan kaynakların güncel olmaması, tezin bilimsel değerini düşürebilir. Ayrıca, kaynakların niteliği de önemlidir. Tez konusuyla ilgisiz kaynaklar kullanmak, tezinizin inandırıcılığını azaltır.
Bu hataların çözümü için, öncelikle kaynakları doğru şekilde belirtmeniz gerekmektedir. Bunun için APA veya MLA gibi belirli formatlara uygun bir biçimde hareket etmek faydalı olacaktır. Ayrıca, kaynakça bölümünde kullanılan kaynakların güncelliğine ve kalitesine dikkat etmeniz gerekmektedir. Eğer uygun olmayan bir kaynak kullanırsanız, tezinizin bilimsel değeri azalacaktır.
Kaynakça bölümünü hazırlarken, kullandığınız tüm kaynakları doğru şekilde listelemek için bir kaynak yönetim aracı kullanabilirsiniz. Bu araçlar hem kaynakların doğru şekilde belirtilmesine yardımcı olur, hem de güncelleme yapmanızı sağlar. Aynı zamanda, kaynakların güncel olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
Sonuç olarak, kaynakça bölümü tezinizde önemli bir yer tutar ve doğru kullanılmazsa tezinizin bilimsel değerini azaltabilir. Bu nedenle, kaynakça bölümünü hazırlarken kaynakları doğru şekilde listelemeye ve kaynakların güncelliğine ve kalitesine dikkat etmeye önem vermelisiniz.
Yazım ve Dil Bilgisi Hataları
Tez yazarken en sık yapılan hatalardan biri kusursuz dilbilgisi ve yazım kuralları konusunda yeterince dikkatli olmamak. Bu da tezin okunurluğunu azaltabilir ve kalitesini düşürebilir. Bu nedenle, tez yazarken yapılan yaygın yazım ve dilbilgisi hatalarını ortadan kaldırmak için bazı öneriler sunuyoruz.
Öncelikle, tezinizi yazarken imla kurallarına ve noktalama işaretlerine dikkat etmelisiniz. Cümleler arası uygun geçişler yapmalı ve yazım kurallarına uygun olarak kelime ve isimleri yazmalısınız.
Bir diğer sık yapılan hata ise yabancı kelimelerin yanlış kullanımıdır. Yabancı kelimeleri kullanmadan önce doğru eşdeğerlerini araştırmalısınız. Ayrıca cümle yapısında düzgün bir şekilde yerleştirilmeleri de oldukça önemlidir.
Karmaşık kelime kullanımı da tez yazarken yapılan yaygın hatalardan biridir. Metnin okunaklılığını ve anlaşılırlığını arttırmak için, mümkün olduğunca basit dille yazmayı tercih etmelisiniz. Ayrıca, tezinizi okuyacak kişilerin alan dışından olabileceğini unutmamalısınız ve karmaşık terimleri açıklamalısınız.
Diğer bir önemli kural, tezdeki ifadelerin doğru şekilde parmakların konmasıdır. Alıntı yapılan ifadelerin kaynağı belirtilmeli ve fikirler doğru bir şekilde aktarılmalıdır.
Son olarak, tez yazarken kullanılan dil, akademik bir dil olmalı ve tezin amacına uygun olmalıdır. Ayrıca, farklı bir dil kullanımı planlıyorsanız öncesinde danışmanınıza veya ilgili bir kişiye danışmalısınız. Hangi dilin kullanılacağı, gerekli izinlerin alınması gerekebilir.
Yazım ve dilbilgisi hataları tezin okunabilirliğini ve kalitesini etkilediği için, bu hatalardan kaçınmak için yukarıdaki önerileri dikkate almanızı öneririz. Böylece, tezinizi en iyi şekilde sunabilir ve amacınıza ulaşabilirsiniz.
